Οι οδοντογενείς όγκοι αποτελούν μία ετερογενή ομάδα σπάνιων όγκων οδοντογενούς προέλευσης (<1% των όγκων της στοματογναθικής περιοχής), οι οποίοι εμφανίζουν διαφορές ως προς τα κλινικά χαρακτηριστικά, την ιστολογική εικόνα, τη βιολογική συμπεριφορά και την ιστογένεση.
Κοινό χαρακτηριστικό των οδοντογενών όγκων είναι η προέλευσή τους από ιστούς που συμμετέχουν στην οδοντογένεση, γεγονός που ερμηνεύει την εντόπισή τους σχεδόν αποκλειστικά στις γνάθους και λιγότερο συχνά στα ούλα και στον φατνιακό βλεννογόνο.
Η παραμονή υπολειμμάτων της οδοντογένεσης εξηγεί τη δυνατότητα εμφάνισης οδοντογενών όγκων σε όλη τη διάρκεια της ζωής.
Τόσο οι καλοήθεις όσο και οι κακοήθεις διακρίνονται περαιτέρω σε τρεις μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με την προέλευσή τους από το οδοντογενές επιθήλιο με ή χωρίς ενεργοποίηση του οδοντογενούς μεσεγχύματος ή από τους μεσεγχυματικούς ιστούς.
Οι οδοντογενείς όγκοι είναι στην πλειοψηφία ( 94% – 99%) καλοήθη νεοπλάσματα μερικά από τα οποία εμφανίζουν τοπικά επιθετική συμπεριφορά, ενώ οι κακοήθεις όγκοι με δυναμικό μετάστασης είναι ιδιαίτερα σπάνιοι.
Κατηγορίες Οδοντογενών Όγκων
Οι οδοντογενείς όγκοι κατηγοριοποιούνται βάσει της προέλευσής τους:
- Επιθηλιακοί Όγκοι
- Αδαμαντινοβλάστωμα: Ένας από τους πιο συνηθισμένους καλοήθεις όγκους, με δυνατότητα τοπικής διείσδυσης και καταστροφής ιστού.
- Κερατινοκυστικός Οδοντογενής όγκος ή Κερατινοκύστη
- Μεσεγχυματικοί Όγκοι
- Οδοντογενές Ίνωμα: Καλοήθης όγκος που αποτελείται από ινώδη ιστό και μπορεί να προκαλέσει διόγκωση.
- Οδοντογενές Μύξωμα: Παρουσιάζει αργή ανάπτυξη και συχνά απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση.
- Μικτοί Όγκοι
- Οδοντοβλάστωμα: Συνδυάζει χαρακτηριστικά τόσο από τον επιθηλιακό όσο και από τον μεσεγχυματικό ιστό.
- Αδαμαντινοβλαστικό Ίνωμα
Συμπτώματα και Διάγνωση
Οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν τα εξής συμπτώματα:
- Διόγκωση της περιοχής των γνάθων
- Πόνος ή ευαισθησία
- Μετακίνηση δοντιών
- Δυσκολία στη μάσηση
Η διάγνωση συνήθως περιλαμβάνει κλινική εξέταση, ακτινογραφίες, και σε ορισμένες περιπτώσεις βιοψία για την επιβεβαίωση της φύσης του όγκου.
Θεραπευτική Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπισή τους είναι σχεδόν πάντα χειρουργική, και η έγκαιρη διάγνωση μέσω βιοψίας είναι κρίσιμη για την πρόγνωση, ειδικά σε περιπτώσεις κακοήθειας.